Существительные в дательном падеже обозначают получателя предмета, информации или чувственных впечатлений:
Ojciec daje dziecku pieniądze, radę, oparcie.
В некоторых предложениях форма в дательном падеже может обозначать носителя признака: Bardzo mi miło.
Как правило, формы в дательном падеже выступают в предложении после определенных глаголов, например: darować / podarować, dawać / dać, dziękować / podziękować
Формы в дательном падеже могут также выступать после прилагательных. Это такие прилагательные, как bliski, obcy, podległy, wdzięczny, wierny, znany, zobowiązany
Był wierny żonie. – Он был верен жене
Celownik Liczba Pojedyncza
rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | |
Przymiotnik | -emu | -ej | -emu |
Rzeczownik | -owi -u | -e -i -y | -u |
Przykład | Proszę to dać temu nowemu studentowi. Czy możesz pomoc temu małemu chłopcu? | Mojej mamie brak sił. Małej Kasi na tym zależy. Chorej pani | Małemu dziecku nie wolno dawać zapałek! |
Jakiemu? | Jakiej? | Jakiemu? |
Celownik Liczba Mnoga
rodzaj męski rodzaj żeński rodzaj nijaki | |
Przymiotnik | -ym -im (k, g) |
Rzeczownik | -om |
Przykład | Naszym synom chce się spać. Moim koleżankom nie wystarcza na nic czasu. UNISEF pomaga biednym dzieciom. |
Дательный падеж существительных мужского рода
Большинство существительных мужского рода в дательном падеже имеют окончание –owi:
Окончание -u имеют лишь немногие существительные, вот они:
ojciec | ojcu | отец |
pan | panu | пан |
Bóg | Bogu | Бог |
pies | psu | собака |
ksiądz | księdzu | ксендз |
brat | bratu | брат |
chłop | chłopu | мужик, крестьянин |
diabeł | diabłu | дьявол |
kot | kotu | кот |
świat | światu | мир, вселенная |
lew | lwu | лев |
Cуществительные dzień и rok
Оба эти существительные имеют окончание -owi
dzień – dniowi
rok – rokowi
Дательный падеж существительных женского рода
В единственном числе существительные женского рода имеют окончания:
-e для существительных, оканчивающихся на твердый согласный
-y для существительных, оканчивающихся на -cz, -sz, -dz, -dż, -ż, -rz, -c
-i для существительных, оканчивающихся на мягкий согласный
Чередование:
- p: pi Europa – Europie
- b: bi torba – torbie
- f: fi żyrafa – żyrafie
- w:wi kawa – kawie
- m:mi mama – mamie
- n:ni wanna – wannie
- s:si trasa – trasie
- z:zi koza – kozie
- t:ci gazeta – gazecie
- d:dzi woda – wodzie
- r:rz góra – górze
- ł: l szkoła – szkole
- k:c Polska – Polsce
- g:dz droga – drodze
- cz: sz mucha – musze
По образцу существительных женского рода склоняются существительные мужского рода, оканчивающиеся на -а
Дательный падеж существительных среднего рода
Существительные среднего рода в дательном падеже имеют окончание -u
Дательный падеж прилагательных в польском языке
Прилагательные и слова, изменяющиеся как прилагательные мужского и среднего рода в дательном падеже имеют окончание -emu
Прилагательные и слова, изменяющиеся как прилагательные женского рода имеют в дательном падеже окончание -ej
Дательный падеж существительных и прилагательных множественного числа
В дательном падеже все существительные во множественном числе имеют окончание -om
В дательном падеже прилагательные во множественном числе имеют окончание:
–ym если основа прилагательного оканчивается на твердый согласный
–im если основа прилагательного оканчивается на мягкий согласный или g,k
Дательный падеж личных и вопросительных местоимений
Личные местоимения | |||
Единственное число | Множественное число | ||
ja | mnie, mi | my | nam |
ty | tobie, ci | wy | wam |
on | jemu, mu, niemu | oni | nim |
ono | jemu, mu, niemu | one | nim |
ona | jej, niej |
Вопросительные местоимения | |
kto | co |
komu | czemu |
Предлоги, которые употребляются с существительными в дательном падеже
dzięki | причина | Dostałem pracę dzięki swojemu nauczycielowi. Я получил работу благодаря своему учителю. |
ku | направление, цель | Słońce schyliło się ku zachodowi. Солнце склонилось к западу. |
na przekór na złość | умышленное противодействие | Ania robiła wszystko na przekór mamie. Аня делала все наперекор маме Na złość siostrze opowiedziała rodzicom o całej awanturze. |
przeciw przeciwko | противопоставление | Zażywałem tabletki przeciw grypie. Я употреблял таблетки против гриппа. |
wbrew | действие, противоречащее чему-либо | Wbrew zakazowi Paweł wyszedł z domu. Несмотря на запрет, Павел вышел из дома. |
Дательный падеж употребляется в безличных выражениях типа: zimno mi, gorąco mi, przykro mi, żal mi, dobrze mi, wesoło mi, где местоимение в дательном падеже обозначает носителя данного состояния.
Дательный падеж употребляется в качестве дополнения после глаголов:
- dziękować – Dziękuję państwu za przybycie.
- pomagać – Zawsze pomagam młodszemu bratu.
- dawać – Babcia często daje nam prezenty.
- oddawać – Czy mógłbyś oddać tę książkę Agnieszce?
- podawać – Proszę to podać panu Andrzejowi.
- rozdawać – Rozdawali ulotki przechodzącym ludziom.
- przynosić – Czy możesz przynieść mi okulary?
- pożyczać – Czasem pożyczamy pieniądze sąsiadowi.
- darować – Podarował nam przepiękny album.
- kupować – Kup ojcu gazetę!
- sprzedawać – Sprzedał mi pan zepsute pomidory!
- kraść – Ktoś ukradł mojemu bratu samochód.
- przedstawiać – Chciałbym przedstawić panu moją żonę.
- przypominać – Przypomnijcie kolegom, że jutro piszecie test.
- ufać – Zawsze mogę ufać mojemu rodzeństwu.
- wierzyć – Nie wierz temu podejrzanemu mężczyźnie!
- wybaczać – Nie chciał wybaczyć swojej dziewczynie.
- odmawiać – Jak można odmówić pomocy komuś, kto jej potrzebuje?!
- przyglądać się – Przyglądał się z uwagą każdemu eksponatowi.
- opowiadać – Co wieczór opowiadał dzieciom bajki.
- mówić – Mówiłam ci, żebyś tego nie robił!
- tłumaczyć – Długo tłumaczył uczniom nowy problem gramatyczny.
- kibicować – Kibicował tej drużynie od lat.
- szkodzić – Alkohol szkodzi zdrowiu.
- zazdrościć – Zazdroszczę mojej koleżance pięknych włosów.
- podobać się – Studentom podobała się lekcja.
- smakować – Zaproszonym gościom bardzo smakował poczęstunek.
- życzyć – Życzę pani wszystkiego najlepszego!
- dziwić się – Dziwię się twojemu szefowi, że toleruje takie zachowanie.
- dokuczać – Dokuczał wszystkim dziewczynkom w klasie.